METODYKA NAUCZANIA JĘZYKA FRANCUSKIEGO

  

Zajęcia z metodyki nauczania języka francuskiego obejmują pięć modułów ćwiczeń, realizowanych w ciągu dwóch semestrów, co daje w sumie 120 godzin zajęć.

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych.  Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Poniższa tabela przedstawia moduły planowane w roku akademickim 2009/2010:

III rok , semestr zimowy 2009/2010 /kontynuacja/	II rok, semestr letni 2009/2010
Moduł 3 : Nauczanie profilowane (NP) (15 g)	Moduł 1 : Ewolucja metod nauczania języka obcego (EMN) (30 g)
Moduł 4 : Ocenianie i jego formy w procesie nauczania języka obcego (OF) (15 g)	Moduł 2 : Rozwijanie kompetencji uczącego się języka obcego (30 g)*
Moduł 5 : Rozwijanie kompetencji uczącego się języka obcego (30 g)

 

* UWAGA! W semestrze letnim 2009/2010 przewidziana jest inna kolejność modułów niż w roku 2008/2009. Moduły planowane w semestrze zimowym  2010/2011 to:

Moduł 3 : Nauczanie profilowane (NP) (15 g)

Moduł 4 : Ocenianie i jego formy w procesie nauczania języka obcego (OF) (15 g)

Moduł 5 : Psychopedagogiczne zagadnienia w dydaktyce języka obcego (PZDJO) (30 g)

 

Zajęcia z metodyki nauczania języka francuskiego stanowią część bloku dydaktyczno-pedagogicznego, w skład którego wchodzą ponadto:

• zajęcia z psychologii szkolnej (3 semestry, prowadzone po polsku - przez pracownika Wydziału Psychologii)
• zajęcia z pedagogiki (2 semestry, prowadzone po polsku przez pracownika Wydziału Pedagogiki)
• praktyki pedagogiczne - 150 godz. (obserwacje lekcji, samodzielne prowadzenie lekcji języka francuskiego, praca nad dokumentacją).

Praktyki pedagogiczne odbywają się w ogólnokształcących liceach  i gimnazjach warszawskich (student może także samodzielnie zorganizować swój staż w miejscu zamieszkania).

SEMESTR LETNI 2009/2010

Metodyka nauczania języka francuskiego

  

MODUŁ 1 (30 g) Ewolucja metod nauczania języków obcych w kontekście teorii akwizycji języka drugiego/obcego  (EMN)

MODUŁ 2 (30g) Rozwijanie kompetencji uczącego się języka obcego (RKU)

  

Moduł 1: Ewolucja metod nauczania języków obcych w kontekście teorii akwizycji języka drugiego/obcego  (EMN)

[prowadzący:  dr Krystyna Szymankiewicz] [30 godzin w semestrze]

Opis przedmiotu

 

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z dawnymi i aktualnymi metodami nauczania języka obcego w  odniesieniu do wybranych teorii, wywodzących się z  różnych dyscyplin (językoznawstwo stosowane, pragmatyka, psychologia kognitywna, ...).

Program zajęć obejmuje: przegląd dawnych metod nauczania języka francuskiego; podejście komunikacyjne oraz podejście zadaniowe wg Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego. Omówienie ewolucji metod nauczania jest podbudowane odwołaniem do teorii, które w danym okresie stanowiły inspirację dla określonych praktyk nauczania (behawioryzm, strukturalizm, analiza kontrastywna, pragmatyka, teorie socjolingwistyczne, językoznawcze teorie akwizycji, kognitywne teorie uczenia się).

 

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka zajęć:

Program zajęć obejmuje: przegląd dawnych metod nauczania języka francuskiego; podejście komunikacyjne oraz podejście zadaniowe wg Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego. Omówienie ewolucji metod nauczania jest podbudowane odwołaniem do teorii, które w danym okresie stanowiły inspirację dla określonych praktyk nauczania (behawioryzm, strukturalizm, analiza kontrastywna, pragmatyka, teorie socjolingwistyczne, językoznawcze teorie akwizycji, kognitywne teorie uczenia się).

Treści merytoryczne:

• Interdyscyplinarne podstawy dydaktyki nauczania języków obcych
• Początki nauczania języków obcych ; metoda gramatyczno-tłumaczeniowa
• Asocjacjonizm i metoda bezpośrednia
• Behawioryzm, strukturalizm amerykański, analiza kontrastywna: metoda audiolingwalna
• Teoria werbo-tonalna i metoda audiowizualna
• Pragmatyczna teoria aktów mowy, kompetencja komunikacyjna, lingwistyczne teorie akwizycji językowej (Chomsky), teoria Krashena: podejście komunikacyjne (charakterystyka komunikacji autentycznej, pojęcie kompetencji komunikacyjnej, akty mowy i ich zastosowanie w wyznaczaniu celów funkcjonalnych lekcji)
• Kognitywne teorie uczenia się : podejście zadaniowe (analiza kompetencji ogólnych i językowych w podejściu Rady Europy wg Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego)
• Psychologia humanistyczna : metody niekonwencjonalne

Metody i formy oceny pracy studenta:
Warunki zaliczenia: obecność i czynny udział w zajęciach, zapoznanie się z podanymi lekturami, zaliczenie  dwóch testów wiadomości.

Forma zaliczenia : na ocenę

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych. Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Efekty kształcenia:

Po pozytywnym zakończeniu tego modułu student powinien posiadać umiejętność:

• 1. zdefiniowania dziedziny glottodydaktyki (cele, przedmiot badań, aspekty teoretyczne i praktyczne);
• 2. opisania głównych przemian w dydaktyce nauczania języka obcego na przestrzeni ostatniego stulecia;
• 3. rozpoznawania w poszczególnych metodach nauczania odniesień do innych dyscyplin naukowych pokrewnych glottodydaktyce ;
• 4. oceny przydatności technik nauczania wywodzących się z różnych koncepcji nauczania języka obcego w kontekście współczesnej praktyki dydaktycznej ;
• 5. posługiwania się Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego (CODN, 2003) w celu określania poziomu biegłości w zakresie różnych kompetencji użytkownika / uczącego się języka obcego ; wdrażania podejścia zadaniowego w nauczaniu ; planowania i oceny procesu uczenia się /nauczania języka obcego.

  

Moduł 2:  Rozwijanie kompetencji uczącego się języka obcego (RKU)

[prowadzący: dr Krystyna Szymankiewicz]

[30 godzin w semestrze]

Opis skrócony przedmiotu

Celem ćwiczeń jest rozwinięcie u studentów umiejętności doboru materiałów i aktywności służących pracy nad poszczególnymi sprawnościami językowymi, nauczaniu gramatyki i słownictwa. Studenci uczą się formułować cele lekcji, polecenia, redagować konspekty lekcji. Ćwiczenia mają często formę symulacji fragmentów lekcji, opierają się na analizie stosowanych obecnie w nauczaniu języka francuskiego podręczników zależnie od grupy wiekowej i poziomu zaawansowania. Stanowią ważny element przygotowania studentów do praktyk pedagogicznych w gimnazjum i liceum.

 

PROGRAM NAUCZANIA

Treści merytoryczne i tematyka zajęć:

• 1. Kompetencja komunikacyjna i jej części składowe wg ESOKJ - przypomnienie.
• 2. Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu (zasady nauczania, etapy pracy, rodzaje ćwiczeń).
• 3. Praca z autentycznymi nagraniami audio i wideo; wykorzystanie piosenek na lekcji języka obcego.
• 4. Rozwijanie sprawności rozumienia tekstu pisanego (zasady nauczania, etapy pracy, rodzaje ćwiczeń).
• 5. Rozwijanie sprawności mówienia (zasady nauczania, etapy pracy, rodzaje ćwiczeń).
• 6. Ćwiczenia komunikacyjne. Zbliżanie komunikacji w klasie do komunikacji autentycznej.
• 7. Rozwijanie sprawności pisania(zasady nauczania, etapy pracy, rodzaje ćwiczeń).
• 8. Jak wykorzystać na lekcji pisane teksty autentyczne? (kryteria wyboru tekstów, rodzaje dokumentów autentycznych, cele i ćwiczenia w pracy nad tekstami autentycznymi)
• 9. Jak nauczać gramatyki? Etapy konceptualizacji.
• 10. Nauczanie słownictwa.
• 11. Analiza podręczników do nauki języka francuskiego.
• 12. Obserwacje lekcji.
• 13. Planowanie lekcji.

  

Metody i formy oceny pracy studenta:
Warunki zaliczenia: obecność, zapoznanie się z podanymi lekturami, zaliczenie testu teoretyczno-praktycznego, opracowanie dwóch fiszek praktycznych dot. pracy z materiałem autentycznym oraz jednego pełnego konspektu lekcji.

Forma zaliczenia : na ocenę

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych. Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Efekty kształcenia:

Po pozytywnym zakończeniu tego modułu student powinien posiadać umiejętność:

• 1. zintegrowanego nauczania sprawności językowych poprzez uwzględniające uwarunkowania psycholingwistyczne użytkownika języka dobór i przeprowadzenie aktywności i zadań językowych ;
• 2. rozwijania kompetencji komunikacyjnej uczniów przy użyciu technik zbliżających komunikację w klasie do komunikacji autentycznej ;
• 3. stosowania podejścia indukcyjnego w nauczaniu gramatyki ;
• 4. wprowadzania, ułatwiania zapamiętywania i utrwalania słownictwa obcojęzycznego ;
• 5. doboru i właściwego wykorzystania dokumentów autentycznych na lekcji ;
• 6. wyboru podręcznika do nauki języka francuskiego z uwzględnieniem kontekstu nauczania ;
• 7. krytycznego obserwowania lekcji języka francuskiego ;
• 8. formułowania celów lekcji oraz poleceń ; planowania lekcji/sekwencji dydaktycznych.

Moduł 3 Nauczanie profilowane (NP)

[15 godzin w semestrze]

[prowadzący: mgr Radosław Kucharczyk]

Opis skrócony przedmiotu

Ćwiczenia służą przygotowaniu studentów do nauczania języka francuskiego w specyficznych kontekstach dydaktycznych. Słuchacze rozwijają umiejętność pracy z dziećmi przy uwzględnieniu  ich możliwości i potrzeb rozwojowych (elementy psychologii rozwojowej ; dobór technik i materiałów nauczania). Następnie omówiony zostaje profil psychopedagogiczny i uwarunkowania biologiczne osoby dorosłej, jako ucznia języka obcego. Techniki pracy z uczniem dorosłym stanowią wspólne ogniwo z ostatnim zagadnieniem poruszanym w tym module - nauczaniem języka specjalistycznego. Po zapoznaniu się z ewolucją metod nauczania języka specjalistycznego studenci uczą się, jak opracować jednostkę dydaktyczną nauczania języka specjalistycznego w oparciu o materiały autentyczne.

 

PROGRAM NAUCZANIA

Treści merytoryczne i tematyka zajęć:

1. Nauczanie języka obcego dzieci

• Psychologiczne podstawy uczenia się języka obcego przez dzieci. Główne koncepcje psychologii rozwojowej.
• Podstawowe zasady nauczania dzieci. Charakterystyka potrzeb i możliwości dzieci. Uwrażliwianie dzieci na język obcy (éveil au langage).
• Obserwacja faz lekcji, reakcji i zachowań dzieci na lekcjach języka obcego w pierwszych klasach szkoły podstawowej (materiał wideo - CODN).
• Obserwacja postaw i zachowań oraz technik stosowanych przez nauczycieli w różnych fazach lekcji z dziećmi (materiał wideo - CODN).
• Analiza technik zabaw ruchowych i manualnych, plastycznych, polisensorycznych; ćwiczenia praktyczne. Techniki czytania i opowiadania dzieciom.
• Analiza technik opowiadania i czytania (materiał wideo - CODN); ćwiczenia praktyczne.
• Rozwijanie kompetencji audialnej u dzieci. Wykorzystanie dźwięków i muzyki w nauczaniu języka obcego.
• Analiza podręczników do nauki języka francuskiego dla dzieci.
• Analiza programów nauczania języka francuskiego w szkole podstawowej. Cele i treści nauczania.

 

2. Nauczanie języka obcego dorosłych

• profil psychopedagogiczny i uwarunkowania biologiczne osoby dorosłej, jako ucznia języka obcego; andragogiczne podstawy dydaktyki nauczania języków obcych;
• motywacja zewnętrzna/wewnętrzna jako jeden z czynników w nauczaniu języków obcych dorosłych; techniki pracy z uczniem dorosłym

3. Nauczanie języka specjalistycznego (FOS)

• ewolucja metod nauczania języka specjalistycznego;
• cele i techniki nauczania języka specjalistycznego;
• opracowanie jednostki dydaktycznej nauczania języka specjalistycznego, w oparciu o materiały autentyczne

  

Metody i formy oceny pracy studenta:

Forma zaliczenia : na ocenę

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych. Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Efekty kształcenia:

Po pozytywnym zakończeniu tego modułu student powinien posiadać umiejętność:

• 1. stosowania technik uwrażliwiających dzieci na różne języki i kultury;
• 2. planowania i przeprowadzania lekcji/sekwencji dydaktycznej z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań psychologicznych dzieci w wieku wczesnoszkolnym
• 3. doboru właściwych dla potrzeb i możliwości dzieci różnorodnych form aktywności i zadań językowych stymulujących różne zmysły dziecka
• 4. stosowania technik nauczania angażujących uwagę uczniów i zapewniających dobrą organizację zajęć
• 5. nauczania dorosłych z uwzględnieniem specyficznych wymagań tej grupy wiekowej
• 6. wykorzystywania motywacji uczniów dorosłych dla podniesienia skuteczności procesu nauczania/uczenia się języka
• 7. planowania i przeprowadzenia lekcji/sekwencji dydaktycznej nauczania języka specjalistycznego w oparciu o materiały autentyczne

  

Moduł 4:  Ocenianie i jego formy w procesie nauczania języka obcego (OF)

[prowadzący: Prof. Jolanta Zając]

[15 godzin w semestrze]

Opis skrócony przedmiotu

Ćwiczenia poświęcone są tematyce oceniania w procesie nauczania języka obcego. Ich celem jest wykształcenie u studentów umiejętności stosowania różnych typów oceniania, związanych z nimi narzędzi (w programie opracowywanie np. testów kończących pewną sekwencję nauczania). Słuchacze uczą się wykorzystywać w procesie oceniania Europejskie Portfolio językowe oraz dokumenty opisujące kompetencje , tzw. Referentiels.

 

PROGRAM NAUCZANIA

Treści merytoryczne i tematyka zajęć:

1. Kontrolowanie czy ocenianie? - analiza celów i metod oceniania w perspektywie glottodydaktycznej
2. Ocenianie kompetencji vs ocenianie wiadomości - jaka różnica?
3. Ocenianie kształtujące - cele, techniki.
4. Budowanie sekwencji oceniających kompetencje cząstkowe - poziomy taksonomiczne wg Blooma.
5. Przekazywanie informacji zwrotnej i zagadnienie edukacyjnej wartości dodanej.
6. Certyfikacje w języku francuskim - rola organizacji ALTE.
7. Europejskie Portfolio językowe a samoocena.
8. Rola Referentiels do konstruowania narzędzi oceniania.

Metody i formy oceny pracy studenta:
Warunki zaliczenia: obecność, zapoznanie się z podanymi lekturami, opracowanie narzędzia ewaluacji (test kończący pewną sekwencję nauczania).

Forma zaliczenia : na ocenę

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych. Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Efekty kształcenia:

Po pozytywnym zakończeniu tego modułu student powinien posiadać umiejętność:

• 1. opracowania narzędzia oceniającego na wybranym poziomie biegłości językowej,
• 2. umiejętność wyboru techniki oceniającej zgodnie z celami kształcenia,
• 3. umiejętności psychopedagogiczne związane z informowaniem ucznia o osiągniętych wynikach kształcenia.
• 4. umiejętność stosowania w pracy dydaktycznej narzędzi samooceny ucznia takich jak Europejskie portfolio językowe (dla różnych poziomów biegłości).
• 5. umiejętność doboru kryteriów oceniania w odniesieniu do specyficznych kompetencji ogólnych i komunikacyjnych.

Moduł 5:  

W roku 2009/2010 Moduł 5 jest taki sam jak moduł 2. W roku 2010/2011 moduł ten przedstawia się następująco:

Moduł 2: Psychopedagogiczne  zagadnienia w dydaktyce języka obcego  (PZDJO)

[język wykładowy polski ; 30 godz. w semestrze]

[prowadzący: dr Krystyna Szymankiewicz ; mgr Maciej Smuk]

PROGRAM NAUCZANIA

Tematyka zajęć:

Tematyka zajęć obejmuje zagadnienia psycho-pedagogiczne, dotyczące pełnienia przez nauczyciela funkcji wychowawczo-dydaktycznych, organizowania procesu dydaktycznego i kształtowania relacji nauczyciel-uczeń.

Treści merytoryczne:

1. Uwarunkowania funkcjonowania nauczyciela  w szkole:
• Kompetencje wymagane od nauczyciela języka obcego
• Role pełnione przez nauczycieli języka obcego
• Style nauczania i strategie nauczycielskie
• Stosowanie zasad nauczania na zajęciach edukacyjnych (zasady poglądowości, przystępności nauczania, systematyczności i logicznej kolejności, trwałości oraz zasady w sprawdzaniu i ocenianiu osiągnięć szkolnych uczniów)
• Cechy zachowania skutecznych nauczycieli
• Dokumenty oświatowe w teorii i praktyce (podstawa programowa, program nauczania, plan wynikowy, podręcznik, standardy egzaminacyjne)
2. Zmienne związane z osobą ucznia wpływające na skuteczność uczenia się /nauczania języka obcego:
• Rola kompetencji ogólnych uczącego się języka w procesie dydaktycznym
• Inteligencje wielorakie a uczenie się języka obcego
• Rozpoznawanie stylów uczenia się i rozwijanie strategii uczenia się
• Cechy i zachowania uczniów osiągających sukces w nauce języka obcego, sposoby ich stymulowania
• Praca z uczniem trudnym (pomoc uczniom z deficytami poznawczymi, np. dysleksją ; postępowanie wobec uczniów nadpobudliwych i agresywnych – zapewnienie dyscypliny i uwagi w klasie)
3. Nauczyciel i uczeń w komunikacji pedagogicznej na lekcji języka obcego
• Specyfika komunikacji pedagogicznej na lekcji języka obcego – sztuczność czy autentyczność? Cele dydaktyczne. Ograniczenia instytucjonalne. Schematy interakcyjne.
• Rola komunikacji niewerbalnej oraz wykorzystania przestrzeni (proksemika) na lekcji języka obcego
• Kreowanie pozytywnego klimatu emocjonalnego klasy szkolnej (zapobieganie konfliktom, redukcja ujemnych emocji)
• Zrozumienie i kształtowanie relacji z uczniem przy pomocy Analizy Transakcyjnej
4. Jak realizować nauczanie skoncentrowane na uczniu?
• Edukacja szkolna i teoria konstruktywistycznego uczenia się
• Model nauczyciela tradycyjnego i nauczyciela nowoczesnego (konstruktywisty)
• Warunki konieczne do realizacji nauczania skoncentrowanego na uczniu
• Autonomizacja w procesie uczenia się
• Nauczyciel języka obcego jako refleksyjny praktyk

 

Zajęcia wykorzystują różne formy pracy –  konwersatorium, obserwacje lekcji, gry dydaktyczne, pracę w grupach, inscenizacje fragmentów lekcji.

Metody formy oceny pracy studenta:
Warunki zaliczenia: obecność i czynny udział w zajęciach, zapoznanie się z podanymi lekturami, zaliczenie  dwóch testów wiadomości.

Forma zaliczenia : na ocenę

Przedmiot kończy się egzaminem po V semestrze studiów, obejmującym materiał z 5 modułów ćwiczeniowych. Aby przystąpić do egzaminu należy uzyskać zaliczenie ze wszystkich modułów.

Efekty kształcenia:

Po pozytywnym zakończeniu tego modułu student powinien posiadać umiejętność:

1.      prawidłowego posługiwania się dokumentami oświatowymi w praktyce szkolnej ;

2.      rozpoznania i modyfikowania własnego stylu kierowania grupą oraz strategii nauczania ;

3.      świadomego pełnienia ról związanych z zawodem nauczyciela ;

4.      rozpoznawania indywidualnych cech uczniów i dostosowywania do nich technik nauczania i materiałów dydaktycznych w celu zwiększenia efektywności uczenia się ;

5.      wspierania uczniów z dysleksją w przezwyciężaniu trudności w uczeniu się języka obcego ;

6.      kreowania pozytywnego klimatu emocjonalnego klasy szkolnej oraz zapewniania dyscypliny i uwagi na lekcji ;

7.      stosowania podstawowych zasad nauczania skoncentrowanego na uczniu ;

8.      refleksyjnej analizy własnych działań pedagogicznych i podejmowania samodoskonalenia zawodowego.

..

...